Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Μέθοδος project

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Μέθοδος project

Κ. Χρυσαφίδης Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστήμιο Αθηνών

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Ελληνικό Σχολείο

• Πρωτοβουλία εκπαιδευτικών,
• Αποσύνδεση από το επίσημο πρόγραμμα,
• Αναζήτηση καινοτόμων μορφών μάθησης,
• Συμβολή στην αναβάθμιση του ρόλου του εκπαιδευτικού.

Βασικές Παιδαγωγικές Αρχές της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

• Η αρχή της αναζήτησης και του προβληματισμού,
• Η αρχή της συμμετοχής και της δράσης,
• Η αρχή της δημιουργικότητας,
• Η αρχή της ολιστικής προσέγγισης.

Βασικό ζητούμενο του σύγχρονου σχολείου

• Ομαδικότητα,
• Δημιουργικότητα.

Στις δυο αυτές επιδιώξεις στοχεύει και η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση,

Προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και η μέθοδος project.

Η μέθοδος projectως εργαλείο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

• Οι βασικές παιδαγωγικές αρχές της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης συντονίζονται με αυτές της μεθόδου project,
• Ασφαλώς και δεν είναι η μέθοδος project η μοναδική μέθοδος δράσης στο πλαίσιο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.

Βιωματική – Επικοινωνιακή μάθηση

• Η βιωματική – επικοινωνιακή διάσταση αποτελεί τη σύγχρονη εκδοχή της μεθόδου project,
• Στην αφετηρία της ζητούσαμε να είναι σε θέση ο μαθητής να   προγραμματίζει τον τρόπο προσέγγισης των προβλημάτων του,
• Στη σημερινή εκδοχή δίνεται έμφαση κυρίως στην επικοινωνιακή διάσταση της δράσης.

Ισότιμη επικοινωνιακή σχέση

• Αλληλοκατανόηση,
• Προβολή βιωματικών καταστάσεων,
• Καλλιέργεια ομαδικού πνεύματος

Βασικές αρχές της μεθόδου project

Η μάθηση ως :

• ανταπόκριση στις ανάγκες του μαθητή,
• εργαλείο αντιμετώπισης βιωματικών καταστάσεων,
• Ευκαιρία διαμόρφωσης κοινωνικών σχέσεων.

Χαρακτηριστικά της μεθόδου project

• Η μέθοδος projectδιαφοροποιείται από τις αρχές του παραδοσιακού σχολείου,
• Η γνώση πρέπει να συνδέεται άμεσα με τη ζωή,
• Ή ομάδα θέτει και δικούς της στόχους,
• Ο τρόπος δράσης παραπέμπει σ΄ αυτόν του επιστήμονα.

Παιδοκεντρισμός

• Στην κλασσική του εκδοχή σημαίνει μελέτη της παιδικής ηλικίας
• Στη σύγχρονη εκδοχή σημαίνει ανταπόκριση στις ανάγκες και στις απορίες του παιδιού.

Ενεργός Συμμετοχή του μαθητή

• Προβολή βιωματικών καταστάσεων,
• Επεξεργασία προσωπικών προτάσεων και ιδεών,
• Συναισθηματική σύνδεση με τη γνώση,
• Ενίσχυση της αυτοεκτίμησης.

Ενδιαφέρον για την καθημερινότητα

• Η καθημερινότητα δίνει ευκαιρίες για διαμόρφωση διαδικασιών μάθησης υψηλού επιπέδου,
• Προέχει η αξιοποίηση μιας κατάστασης και όχι η αναζήτηση βαρύγδουπων θεματικών ενοτήτων.

Διαφοροποιημένη μάθηση

• Η μάθηση πρέπει να δίνει την ευκαιρία στο μαθητή να αξιοποιεί τις ιδιαίτερες αρετές του,
• Δεν υπάρχει παιδί που δεν είναι χαρισματικό κάπου,
• Τα ευρήματα της θεωρίας της πολλαπλής νοημοσύνης επιβεβαιώνουν αυτή την άποψη.

Δημιουργικότητα

• Καλλιέργεια της ικανότητας του ανθρώπου να λύνει προβλήματα,
• Η δημιουργικότητα προϋποθέτει προβληματισμό, διάθεση για αναζήτηση λύσεων, παραγωγή υποθέσεων, εύρεση λύσης.

Συντροφικότητα

• Η συντροφικότητα αποτελεί βασική ανάγκη της εποχής μας,
• Η συντροφικότητα καλλιεργείται μέσα από ευκαιρίες για κοινή δράση,
• Η κοινή δράση εκτός από την αλληλεγγύη και την ευκαιρία για συναπόφαση, διευρύνει το πεδίο της σκέψης.

Επαφή με την κοινωνία

• Η σχολική ζωή πρέπει να συμβαδίζει με το κοινωνικό γίγνεσθαι,
• Η μάθηση πρέπει να ασχολείται με κοινωνικές καταστάσεις,
• Στο πλαίσιο της κοινωνικής ζωής συμπεριλαμβάνεται και η οικογένεια.

Η μεγάλη αντίφαση του παραδοσιακού σχολείου

• Το παραδοσιακό σχολείο επιδιώκει να προτείνει λύσεις για καταστάσεις που ενδέχεται να μην ισχύουν αργότερα,
• Αντί να συσσωρεύουμε στο παιδικό μυαλό αλγόριθμους που οδηγούν σε λύσεις, θα πρέπει να καλλιεργούμε την ικανότητα του παιδιού να βρίσκει λύσεις, να μάθει να μαθαίνει.

Πορεία δράσης της μεθόδου project

• Αναζήτηση και διερεύνηση της θεματικής ενότητας που θα μας απασχολήσει,
• Σχεδιασμός της δράσης,
• Υλοποίηση των προτάσεων του σχεδιασμού,
• Αξιολόγηση.

Αναζήτηση και διερεύνηση του θέματος

• Αναζήτηση καταστάσεων που ενδιαφέρουν την πλειονότητα των μελών της ομάδας,
• Εντοπισμός των ιδιαίτερων πτυχών της κατάστασης που μας ενδιαφέρουν ιδιαίτερα,

Σχεδιασμός δράσης

• Προτάσεις από τα μέλη της ομάδας για δραστηριότητες,
• Και ο εκπαιδευτικός προτείνει τις δικές του ιδέες.

Υλοποίηση του σχεδιασμού

• Οι προτάσεις των παιδιών αποτελούν προβολή εσωτερικών αναγκών και η υλοποίησή τους ενδιαφέρει άμεσα,
• Για τον εκπαιδευτικό οι προτάσεις αποτελούν πρόκληση για αξιοποίηση, που οδηγεί στη μάθηση.

Αξιολόγηση

• Βασική ανάγκη να βρούμε αν το αποτέλεσμα έχει σχέση με το ξεκίνημα και τις επιδιώξεις μας,
• Είναι σημαντικό να μπορούμε να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας,
• Μια καλή η ευκαιρία για καλλιέργεια της κριτικής ικανότητας και της αυτοκριτικής.

1^ο πλεονέκτημα

Συνειδητή δράση που σημαίνει:

• Κινητοποίηση,
• Συναισθηματική σύνδεση,
• Αυτοεκτίμηση.

2^ο πλεονέκτημα

Ανταπόκριση στις προσωπικές ανάγκες, ικανότητες και ενδιαφέροντα μας δίνει την εικόνα ότι η μάθηση αποτελεί προσωπική μας υπόθεση.

3^ο πλεονέκτημα

Καλλιέργεια

• της συντροφικότητας,
• της επικοινωνίας,
• της αλληλεγγύης,
• της ενσυναίσθησης.

Όλα αυτά σημαίνουν για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

• Συνειδητοποίηση των προβλημάτων,
• Διείσδυση σε βαθύτερες έννοιες και καταστάσεις,
• Ενεργοποίηση του ατόμου,
• Ένταξη σε προβληματισμούς και δράσεις.

Παρατηρήσεις

1. Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση μπορεί να ακολουθήσει πιστά τις αρχές της μεθόδου project.
2. Να επιμένουμε να βρίσκουμε μαζί με τα παιδιά το θέμα που θα μας απασχολήσει,
3. Να τους δώσουμε την ευκαιρία για αρμοδιότητες και πρωτοβουλίες.