Ανακαλύπτοντας το δάσος

Το δάσος είναι πηγή ζωής. Η προσφορά του δεν έγκειται μόνο στην παραγωγή οξυγόνου (καθώς η αναγκαία ποσότητα οξυγόνου για τη ζωή στη γη μπορεί να προέλθει από τα φυτά της θάλασσας) όσο σε μια σειρά από άλλους παράγοντες όπως: Στη δημιουργία βιομάζας, στη συγκράτηση και προστασία των εδαφών (μείωση κινδύνου πλημμυρών), στην παραγωγή πόσιμου νερού, στη σταθεροποίηση και βελτιστοποίηση των περιβαλλοντικών συνθηκών, στην προσφορά αναψυχής  (οικοτουρισμός) και σε αναρίθμητους άλλους παράγοντες.
To δάσος αποτελεί έναν ξεχωριστό και ιδιαίτερο κόσμο. Σε αυτόν τον κόσμο ζουν ζώα, πουλιά, ερπετά, έντομα, μύκητες, μικροοργανισμοί (οι καταναλωτές) και τα οποία εξαρτώνται από πολυάριθμα είδη φυτών (τους παραγωγούς). Οι φυτικές ομάδες, όπως, π.χ, δάσος, λιβάδι, θαμνώνας, φρύγανα κλπ., συνιστούν τη βλάστηση μιας περιοχής, ενώ το σύνολο των φυτικών ειδών συνιστά τη χλωρίδα της περιοχής. (Φωτιάδης, 2007)

               
ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ

Το πρόγραμμα «Ανακαλύπτοντας το Δάσος» επιλέχθηκε γιατί η περιοχή της λίμνης του Ζηρού χαρακτηρίζεται από τέσσερις διαφορετικούς τύπους δάσους (το δάσος των φυλλοβόλων δρυών στα νότια, το δάσος των κωνοφόρων στα ανατολικά, το παραλίμνιο δάσος γύρω από την λίμνη και το μεσογειακό δάσος στα βόρεια) τα οποία αποτελούν και χαρακτηριστικά δάση της πατρίδας μας. Επιπλέον οι εγκαταστάσεις του ΚΠΕ Φιλιππιάδας μέσα σε αυτή τη δασική περιοχή εξασφαλίζει την εύκολη πρόσβαση των μαθητών στο πεδίο για άμεση μελέτη, παρατήρηση και έρευνα.

ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

· Να γνωρίσουν, οι μαθητές, τα μέρη του δάσους, να κατανοήσουν τη σημασία τους για τον άνθρωπο και τη ζωή γενικότερα.

· Να αναγνωρίσουν και να καταγράψουν τη χλωρίδα και την πανίδα του δάσους, να παρατηρήσουν τη ζωή των φυτικών και ζωικών οργανισμών στο φυσικό τους περιβάλλον και να αναγνωρίσουν τη σημασία του καθενός ξεχωριστά για τη διατήρηση  της ισορροπίας του δάσους.

· Να μελετήσουν τις φυσικοχημικές και βιολογικές παραμέτρους που επηρεάζουν τη ζωή στο δάσος και αξιολογώντας τα ευρήματά τους να εξάγουν συμπεράσματα για την προστασία του. 

· Να μελετήσουν έννοιες όπως εγγενής αξία, διαγενεακή δικαιοσύνη κ.λ.π.

· Να αναπτύξουν υπεύθυνη και συμμετοχική στάση και συμπεριφορά, που θα συμβάλλει στην διατήρηση της ισορροπίας και την προστασία του οικοσυστήματος γενικά και του δάσους ειδικότερα, στα πλαίσια της αειφορίας.

· Τέλος να βιώσουν την αισθητική αξία και ομορφιά του.

 Για να κατεβάσετε τη ροή του Προγράμματος πατήστε εδώ

Περισσότερα...

Ανακυκλώνοντας στη φύση, τα μανιτάρια

       Το πρόγραμμα ''Μανιτάρια, οι ανακυκλωτές της φύσης'' έχει σκοπό να προσεγγίσει τον θαυμαστό κόσμο των μυκήτων  ο οποίος αποτελεί  σημαντικό μέρος της βιοποικιλότητας της περιοχής του Ζηρού.
          Τα μανιτάρια αν και  βρίσκονται σχεδόν παντού, εξ ου και  η  έκφραση «φυτρώνει σαν μανιτάρι», αποτελούν έναν  άγνωστο  κόσμο για τους περισσότερους.
          Η ανάπτυξη των μανιταριών απαιτεί συγκεκριμένες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας. Το μικροκλίμα της περιοχής της λίμνης Ζηρού ευνοεί την ανάπτυξη των μανιταριών και για το λόγο αυτό μπορεί να  χαρακτηριστεί  «παράδεισος των μανιταριών» ως προς την ποικιλία ειδών.
          Η μοναδική και αναντικατάστατη συμβολή των μυκήτων και κυρίως των ορατών, αυτών δηλαδή  που αποκαλούνται μακρομύκητες ή  κοινά «μανιτάρια», στα οικοσυστήματα και στην τροφική αλυσίδα, εξετάζονται και μελετώνται στο πλαίσιο της διατήρησης της βιοποικιλότητας αλλά και του  ρόλου τους στη φυσική ανακύκλωση.

Το πρόγραμμα αυτό δίνει την δυνατότητα σε μικρούς και μεγάλους να περιηγηθούν στο δάσος, να δουν αθέατες πλευρές του και να μυηθούν στον συναρπαστικό κόσμο των μανιταριών.

 ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

• Να αναδειχτεί ο ρόλος των μανιταριών στην  περιβαλλοντική αλυσίδα.
• Οι μαθητές να κατανοήσουν, να αγαπήσουν τη φύση,  και να προσεγγίσουν με ευαισθησία τις αθέατες  μορφές της φύσης .
• Να αναθεωρήσουν τον ανθρωποκεντρικό τρόπο σκέψης.
• Να αποκτήσουν  γνώσεις για τους μύκητες και τη σημασία τους στα οικοσυστήματα.
• Να  συλλέξουν, φωτογραφίσουν, αναγνωρίσουν  μανιτάρια και έτσι να προσεγγίσουν βιωματικά τον κόσμο των μυκήτων.
• Να μελετήσουν το ρόλο των μυκήτων στην ισορροπία των δασικών οικοσυστημάτων   (ως αποικοδομητές).
• Να γνωρίσουν τις διατροφικές αξίες, τις φαρμακευτικές ιδιότητες  των μανιταριών.
• Να γνωρίσουν τους  κινδύνους λόγω της τοξικότητας διάφορων ειδών μανιταριών.

   Για να κατεβάσετε τη ροή του Προγράμματος πατήστε εδώ

Πρόγραμμα προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας

«Η βίδρα και το σκιουράκι στη λίμνη του Ζηρού»

Το πρόγραμμα μελετά την βιοποικιλότητα των λιμναίων οικοσυστημάτων τόσο στο υδάτινο όσο και στο χερσαίο τμήμα τους. Οι έννοιες που προσεγγίζονται είναι προσαρμοσμένες κατάλληλα για την προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία.

Το πρόγραμμα ξεκινά με το παραμύθι της λίμνης του Ζηρού και τις περιπέτειες μιας βίδρας και ενός μικρού σκίουρου που ζουν στις όχθες της λίμνης και σε μια γέρικη βελανιδιά.

Μετά το παραμύθι οι μαθητές παίρνουν μέρος σε δραστηριότητες εντός του ΚΠΕ όπου κατασκευάζουν κολάζ λιμναίου οικοσυστήματος και μέσω αυτής της δραστηριότητας προσεγγίζουν έννοιες όπως τροφικό πλέγμα, τροφική αλυσίδα, οικοσύστημα, βιοποικιλότητα κ.λ.π

Στη συνέχεια σε μικρές ομάδες, βγαίνουν στο πεδίο για να αναζητήσουν τα ¨βιοδηλωτικά ίχνη¨ των ηρώων του παραμυθιού. Η δραστηριότητα αυτή πραγματοποιείται τόσο στο δάσος όσο και στο παραλίμνιο οικοσύστημα του Ζηρού όπου διεξάγονται παιχνίδια αίσθησης περιβάλλοντος ή/και θεατρικά παιχνίδια κ.λ.π.

Τελειώνοντας οι μικροί μαθητές, αποτυπώνουν τις εντυπώσεις τους σε ζωγραφιά, μιλούν για το πρόγραμμα και μας αποχαιρετούν.

Διάρκεια: 4 ώρες

ΣΤΟΧΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

• Γνωριμία με το δασικό και Λιμναίο οικοσύστημα της λίμνης Ζηρού.
• Καλλιέργεια αξιών και εννοιών της Περιβαλλοντικής ηθικής.
• Ευαισθητοποίηση σε ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος.
• Προσέγγιση και κατανόηση εννοιών όπως τροφικό πλέγμα, τροφική αλυσίδα, βιότοπος, βιοκοινότητα.
• Καλλιέργεια στάσεων και αξιών όπως της συνύπαρξης της φιλίας της διαφορετικότητας και του σεβασμού του φυσικού κόσμου.
• Παρατήρηση, διερεύνηση, παιχνίδι και χαρά στο φυσικό περιβάλλον.

Η παρέα του νερού στη λίμνη του Ζηρού

ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ

Η λίμνη Ζηρού αποτελεί υγροβιότοπο σπάνιας ομορφιάς και μεγάλου οικολογικού ενδιαφέροντος.

Η επιλογή του θέματος έγινε για να γνωρίσουμε: Το οικοσύστημα της λίμνης Ζηρού και του ποταμού Λούρου, τις φυσικές και χημικές ιδιότητες του νερού στα δύο αυτά υδάτινα οικοσυστήματα, τον κύκλο του νερού, το βιολογικό του ρόλο και τα προβλήματα που προκύπτουν από την αλόγιστη χρήση και την κακή διαχείρισή του.
Η περιοχή ενός υγροβιότοπου, όπως είναι η λίμνη Ζηρού, προσφέρεται για την επίτευξη των σκοπών του προγράμματος καθώς μπορεί να συνδυάσει όλα τα στοιχεία που αφορούν τη μελέτη του νερού μέσα από  βιωματική προσέγγιση και να αναδείξει την τεράστια περιβαλλοντική του διάσταση. Επιπλέον, η άμεση πρόσβαση στη λίμνη και το παραλίμνιο οικοσύστημα προσφέρεται για παρατήρηση έρευνα και δραστηριότητα.

ΣΤΟΧΟΙ:

Οι μαθητές:

• Να γνωρίσουν τη σημασία του νερού για τη ζωή του πλανήτη.
• Να μελετήσουν τον πλούτο όλων των μορφών ζωής που απαντώνται σε ένα λιμναίο οικοσύστημα.
• Να μελετήσουν και να γνωρίσουν το οικοσύστημα της λίμνης Ζηρού και των πηγών Αγίου Γεωργίου του ποταμού Λούρου.
• Να κάνουν πειράματα και αναλύσεις ποιότητας υδάτων λίμνης (Ζηρού) και ποταμού (Λούρου) ώστε στη συνέχεια με συγκρίσεις των αποτελεσμάτων να καταλήξουν σε συμπεράσματα.
• Να διαμορφώσουν άποψη για την προστασία του περιβάλλοντος και την αειφορική διαχείριση οικοσυστημάτων στο πλαίσιο της διαγενεακής και περιβαλλοντικής δικαιοσύνης.

Για να κατεβάσετε τη ροή του Προγράμματος πατήστε εδώ

Λούρος– Ζηρός–Αμβρακικός

Τρία διαφορετικά υδάτινα οικοσυστήματα

Τριήμερο και διήμερο πρόγραμμα

ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ
               

Το νερό είναι φυσικός πόρος που καλύπτει βασικές ανάγκες όλων των ζωντανών οργανισμών και αποτελεί ζωτικό παράγοντα των παγκόσμιων οικοσυστημάτων και παράγοντα κλειδί για την ανάπτυξη.  
Το πρόγραμμα «Λούρος, Ζηρός, Αμβρακικός» δίνει τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να μελετήσουν τρία διαφορετικά υδάτινα οικοσυστήματα και τα χαρακτηριστικά τους. Οι μαθητές επισκέπτονται ποτάμιο οικοσύστημα, λιμναίο οικοσύστημα, πηγές και εκβολές ποταμού. Μελετούν τον ποταμό Λούρο από τις πηγές του, στην κύρια ορεινή και πεδινή διαδρομή του καθώς και στις εκβολές του. Κατά τη διαδρομή αυτή μελετώνται οι αλλαγές στο παρόχθιο και ποτάμιο οικοσύστημα καθώς και οι αλλαγές στο ευρύτερο τοπίο. Ξεκινώντας  από την Λίμνη Ζηρού η  οποία αποτελεί υγροβιότοπο σπάνιας ομορφιάς και μεγάλου οικολογικού ενδιαφέροντος συνεχίζουμε μελετώντας τους υπόγειους δρόμους του νερού και τις πηγές του Λούρου Ποταμού. Ακόμα  μελετάμε την κύρια διαδρομή του Λούρου  έως τις εκβολές του στον σημαντικότατο υγροβιότοπο του Αμβρακικού. Η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στη λίμνη, στις πηγές, στον ποταμό, στις εκβολές και στη θάλασσα, με τα ιδιαίτερα οικοσυστήματα τους, τα μοναδικά παραλίμνια και παραποτάμια δάση,  προσφέρονται για παρατήρηση, μάθηση, περπάτημα στη φύση και ψυχαγωγία, πειράματα, έρευνα και ομαδικές δραστηριότητες.
Κατά την διάρκεια της πορείας μελετούμε τις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις και τις επιπτώσεις που έχουν αυτές τόσο μεμονωμένα όσο και συνολικά στα οικοσυστήματα και τα συνδέουμε με  την αειφορική διαχείριση των υδάτων και των περιοχών όπου αυτά ανήκουν. Η διάρκειά του είναι 3 ή 2 ημέρες για τα σχολεία της Β/θμιας και Α/θμιας Εκπ/σης.

ΣΤΟΙΧΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Οι μαθητές:
•    Να συνειδητοποιήσουν την αξία του νερού, την εγγενή αξία των φυσικών διαπλάσεων και τη σημασία διατήρησης των ειδών καθώς και των φυσικών τόπων.
•    Να μελετήσουν τα διαφορετικά υδάτινα οικοσυστήματα και τα χαρακτηριστικά τους.
•    Να κατανοήσουν τον κύκλο του νερού στην οικόσφαιρα.
•    Να γνωρίσουν την έννοια της αειφορίας γενικότερα, και της αειφορικής διαχείρισης των υδάτινων οικοσυστημάτων ειδικότερα.
•    Να  διαμορφώσουν θετική στάση και υπεύθυνη συμπεριφορά απέναντι στο περιβάλλον.  
•    Να γνωρίσουν τα προβλήματα που έχουν σχέση με τις χρήσεις του νερού και να μπορούν ως υπεύθυνοι και ενεργοί πολίτες να δρουν μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες
•    Να διερευνήσουν μέσα από την επιτόπια καταγραφή τους κινδύνους και τα προβλήματα που απειλούν τα υδάτινα συστήματα.
•    Να αναπτύξουν δεξιότητες στο να παρατηρούν, να μετρούν, να καταγράφουν, και να ταξινομούν τα είδη χλωρίδας, πανίδας των οικοσυστημάτων καθώς και να ελέγχουν τις φυσικοχημικές παραμέτρους του νερού.

Για να κατεβάσετε τη ροη του Προγράμματος πατήστε εδώ

        ΛΟΥΡΟΣ ΖΗΡΟΣ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ – ΡΟΗ ΔΙΗΜΕΡΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Για να κατεβάσετε τη ροη του Προγράμματος πατήστε  εδω